Le Van Hoan
17/05/2014

Con quay Nhật Bản

Con quay được du nhập vào Nhật Bản từ Trung Quốc và Hàn Quốc khoảng 1.200 năm trước. Cũng giống như nhiều mặt hàng được nhập khẩu khác, đầu tiên con quay được ưa chuộng trong giới quý tộc nhưng sau đó được mở rộng ra cả giới bình dân. Vào thế kỷ 18, trò biểu diễn con quay khéo léo do người chơi điều khiển đã trở nên rất phổ biến. Cái được gọi là “những con quay đang gây gổ” cũng được ưa thích. Các con quay được sử dụng chơi đánh bạc, nhiều người cược toàn bộ ngôi nhà và tài sản của họ cho con quay mà họ yêu thích. 

Con quay được phát triển ở Nhật Bản không chỉ như một loại đồ chơi mà còn như các tác phẩm thủ công truyền thống. Hiện nay ở Nhật Bản có khoảng 1.000 loại con quay. Con quay khác nhau về mặt chủng loại, từ loại quay đơn giản đến loại quay tinh tế được những người làm xiếc sử dụng và chúng cũng khác nhau về mặt kích cỡ, từ loại nhỏ nhất đường kính 0,5 mm đến loại to nhất đường kính khoảng 90 cm.

Căn cứ vào mức độ mệt lử, về cơ bản các con quay có thể chia thành 4 loại: con quay bị xoắn, con quay bị chà xát, con quay mở đầu và con quay bị vật ngã. Có rất nhiều con quay thú vị, như con quay kêu vo ve khi chúng mệt lử và những con quay tinh quái mà dường như chúng không mệt lử lúc nào.

Một con quay tốt là con quay vừa quay hay vừa đẹp mắt. Để làm ra một con quay quay tốt thì điều mấu chốt là điểm đặt tâm trọng lực. Con quay được làm từ các loại gỗ như gỗ thích và gỗ sơn thù du, nhưng ngay cả khi đã rất khô thì gỗ ở phần phía trên của cây cũng vẫn có độ nặng khác với gỗ ở phần phía dưới, điều này khiến cho việc đặt đúng điểm tâm trọng lực trở nên khó khăn.

Hiểu quy luật vật lý quay tròn của con quay là vô cùng khó, song chúng ta có thể tưởng tượng rằng về bản chất hành tinh trái đất giống như một con quay, liên tục quay tròn quanh trục của nó. Và điều có vẻ rất thú vị là con người sống trên trái đất, quay xung quanh những con quay nhỏ hơn. Đáng tiếc là số nghệ nhân làm quay truyền thống ở Nhật Bản đang giảm hàng năm. Vì vậy, chúng ta nên cố gắng khuyến khích bảo tồn loại hình nghệ thuật truyền thống cổ xưa này.

conquaynhatban Con quay Nhật Bản

Con quay Nhật Bản

Con quay đã vượt ra ngoài khuôn khổ của một món đồ chơi giải trí. Nó trở thành đại diện cho niềm tin thiêng liêng. Ở nhiều nơi trên nước Nhật, có những con quay được dành riêng cho mục đích này.

Con quay Ka-za-ri go-ma ở tỉnh Fu-ku-o-ka là một món quà cưới và quà mừng năm mới. Vào dịp tân gia, người dân ở khu vực trung tâm cố đô Kyoto thường chọn hai con quay làm bằng sứ tròn trịa làm quà tặng. Chúng thể hiện cho ước nguyện gia đình phồn thịnh.

Màu sắc trang trí trên con quay cũng mang những ý nghĩa rất độc đáo. Con quay vào thời Edo thường có màu đỏ làm màu chủ đạo bên cạnh những vạch màu đen mỏng manh. Từ lâu, người Nhật quan niệm rằng, màu đỏ là màu của sự cường tráng, khỏe mạnh.

conquaynhatban 1 Con quay Nhật Bản

Con quay Nhật Bản. Hình ảnh internet

Con quay E-do Go-shi-ki, nghĩa là con quay Edo ngũ sắc, được trang trí bằng 5 màu sơn khác nhau, mỗi màu tượng trưng cho một ý nghĩa. Màu đỏ thể hiện cho dũng khí. Màu đen là màu của sự cường tráng. Màu vàng đại diện cho của cải. Màu xanh là màu của vụ mùa bội thu. Màu tím tượng trưng cho sự cao quí, thanh nhã.

Người Nhật rất tinh tế khi phối hợp 5 màu sắc chứa đựng đầy đủ những giá trị tinh thần lẫn vật chất tốt đẹp nhất của một đời người vào món đồ chơi của trẻ con. Họ mong muốn bọn trẻ sẽ có được tất cả những điều đó khi trưởng thành. Con quay không chỉ là món đồ chơi đơn giản mà đó là sự gửi gắm những ước vọng tốt lành của người lớn vào tương lai của thế hệ trẻ.

conquaynhatban 2 Con quay Nhật Bản

Con quay Nhật Bản. Internet

Hiện nay, trò chơi đánh quay be-go-ma vẫn được trẻ em ở Nhật rất yêu thích. Đó là trận đối đầu tay đôi giữa hai con quay sắt hình nón đang xoay. Trận đấu bắt đầu khi chủ nhân của con quay ném nó vào sàn đấu. Sàn đấu là một mặt phẳng hình tròn hơi lõm, thường được lót bằng vải. Trong cuộc chạm trán nảy lửa này, con quay nào bị đánh lọt khỏi sàn đấu hoặc ngưng xoay sẽ thua cuộc. Kết thúc cuộc chơi, chủ nhân của con quay giành chiến thắng là người vui mừng nhất.

conquaynhatban 4 Con quay Nhật Bản

Con quay Nhật Bản. Hình ảnh duhochoasen.com

Ra đời cách nay nửa thế kỉ, nhưng tình cảm của trẻ em Nhật Bản dành cho trò đánh quay be-go-ma truyền thống này vẫn không thay đổi. Không chỉ trẻ con mà ngay cả người lớn cũng bị cuốn hút bởi trò chơi này.

conquaynhatban 3 Con quay Nhật Bản

Con quay Nhật Bản. Ảnh internet

Mặc dù thời gian gần đây có nhiều trò chơi hiện đại hấp dẫn giới trẻ nhưng vẫn có rất nhiều người Nhật say mê mãnh liệt món đồ chơi truyền thống này – một món đồ chơi đơn giản nhưng ẩn chứa nhiều ý nghĩa.


Bài viết ngẫu nhiên
Những quy tắc đáng lưu ý khi đến Nhật Bản
Những quy tắc đáng lưu ý khi đến Nhật Bản
Những câu chuyện dân gian về nước Nhật
Những câu chuyện dân gian về nước Nhật
Đũa trong văn hoá ẩm thực các quốc gia
Đũa trong văn hoá ẩm thực các quốc gia
Ngành công nghiệp truyện tranh Nhật Bản
Ngành công nghiệp truyện tranh Nhật Bản
Top 5 phim thần tượng Nhật Bản hút fan nhất mọi thời đại
Top 5 phim thần tượng Nhật Bản hút fan nhất mọi thời đại
Ngắm Chùa Vàng đẹp suốt 4 mùa.
Ngắm Chùa Vàng đẹp suốt 4 mùa.
Những điều người Nhật kiêng kỵ phần 1
Những điều người Nhật kiêng kỵ phần 1
Độc đáo cầu lông Hanetsuki Nhật Bản
Độc đáo cầu lông Hanetsuki Nhật Bản
Huyền thoại các nữ chiến binh
Huyền thoại các nữ chiến binh
Công viên Namba ở Osaka Nhật Bản
Công viên Namba ở Osaka Nhật Bản


Fanpage "tiếng nhật 24h"