少子化（※1）と将来の人口
戦後、日本の人口は増え続けてきた。
しかし、日本の人口の増え方は、しだいに小さくなり、2005年には、とうとう減少に転じた。これは、結婚年齢が高くなったことや、女性の社会進出（※2）などの影響により、1人の女性が産む子どもの平均数が、年々少なくなっているからである。
今後も日本の人口は減っていくことが予想され、2052年には、65歳以上の人の割合が40％に達し、国民の2.5人に1人が高齢者（※3）という社会になるだろう。
下の表の「②将来の人口と年齢別人口のわりあい」を見てみると、0～14歳人口と15～64歳人口は年々減少を続けているが、一方、65歳以上の人口は、増加の傾向をたどっている。
しかしながら、出生率は2010年まで減少しているものの、2020年以降、若干の増加が予想されている。その後、2055年まで大きな変化はなく、よこばいである。
子どもを生みたいという女性が増えるように、保育所の増設や女性が社会復帰（※4）しやすい環境を作ることが、少子高齢化社会の問題を解決するためのポイントになるのではないだろうか。
②将来の人口と年齢別人口のわりあい
|
|
総人口
（万人）
|
年齢別人口（％）
|
会計とくしゅ
出生率（※5）
|
|
|
|
0～14歳
|
15～64歳
|
65歳以上
|
|
|
2007
|
12777
|
13.5
|
65.0
|
21.5
|
1.34
|
|
2010
|
12718
|
13.0
|
63.9
|
23.1
|
1.22
|
|
2020
|
12274
|
10.8
|
60.0
|
29.2
|
1.23
|
|
2030
|
11522
|
9.7
|
58.5
|
31.8
|
1.24
|
|
2040
|
10570
|
9.3
|
54.2
|
36.5
|
1.25
|
|
2050
|
9515
|
8.6
|
51.8
|
39.6
|
1.26
|
|
2055
|
8993
|
8.4
|
51.1
|
40.5
|
1.26
|
国立社会保障・人口問題研究所しらべ。2006年12月の推計（中位推計）。年齢別人口のわりあいは100％になるように調整していません。2007年は総務省しらべ。
（出典：『日本のすがた2009』失野恒太記念）
（※1）少子化：子どもの数が減ることです。
（※2）社会進出：社会に出て大きな役割を果たすようになることです。
（※3）高齢者：年齢の高い人たちのこと。65歳以上を指すことが多いです。
（※4）社会復帰：一度仕事を辞めた人が社会に戻ること、仕事を再びはじめることです。
（※5）合計とくしゅ（特殊）出生率：1人の女性が一生のうちで産む子どもの平均人数です。
1 日本の人口について、正しくないのはどれか。
1 日本の人口は、2004年まで増加していたが、それ以降減り始めた。
2 女性が社会に出て働くようになり、子どもの数が少なくなっている。
3 日本の人口と出生率は比例している。
4 65歳以上の人口は増え続けるが、64歳以上の人口は減り続ける。
2 日本の人口は、今後どのようになっていくと予想されているか。
1 女性が子どもを産みやすい環境になり、2030年以降は急激に人口が増えていく。
2 2040年以降、65歳以上の高齢者の数が、人口の半分を占めるようになる。
3 人口は減少していくものの、2020年以降、出生率は少し増え、その後はあまり大きな変化はない。
4 女性が働かず、子どもをたくさん生むことで出生率が増え、高齢化社会にならなくなる。
3 2007年の15～64歳の人口は何人か。
1 83,050,500人
2 44,719,500人
3 8,305人
4 4,471人
Tỷ lệ sinh giảm và dân số trong tương lai
Sau chiến tranh, dân số Nhật Bản tiếp tục tăng.
Tuy nhiên, việc gia tăng dân số của Nhật Bản dần ít đi và cuối cùng vào năm 2005 đã chuyển sang hướng giảm đi. Việc này chịu ảnh hưởng từ việc phụ nữ ra ngoài xã hội làm việc, độ tuổi kết hôn cao hơn dẫn đến số trẻ bình quân mà một phụ nữ sinh ra càng ngày càng ít đi mỗi năm.
Dân số Nhật Bản trong tương lai cũng được dự báo là sẽ giảm, năm 2052, tỉ lệ người trên 65 tuổi đạt 40%, trở thành xã hội cứ 2.5 người thì có 1 người cao tuổi.
Nhìn vào bảng “Tỷ lệ dân số theo độ tuổi và dân số trong tương lai” dưới đây, ta sẽ thấy dân số 0-14 tuổi và dân số 15-64 tuổi đang tiếp tục giảm theo từng năm, nhưng mặt khác, dân số trên 65 tuổi thì theo hướng đang gia tăng.
Mặc dù tỉ lệ sinh sẽ giảm đến năm 2010, nhưng được dự báo sẽ tăng chút ít kể từ sau năm 2020.
Và sau đó sẽ ổn định và không có sự thay đổi lớn cho đến năm 2055.
Phải chăng điểm mấu chốt để giải quyết vấn đề xã hội nhiều người già, ít trẻ em là cần tạo môi trường để nữ giới dễ quay lại làm việc, cũng như xây thêm các nhà trẻ để tăng lượng phụ nữ muốn sinh con.
②Tỉ lệ dân số theo nhóm tuổi và dân số trong tương lai
|
|
Tổng dân số (10 000 người
|
Dân số theo độ tuồi (%)
|
Tỉ lệ sinh trung bình |
|
|
|
0～14tuổi
|
15～64tuổi
|
65 tuổi trở lên
|
|
|
2007
|
12777
|
13.5
|
65.0
|
21.5
|
1.34
|
|
2010
|
12718
|
13.0
|
63.9
|
23.1
|
1.22
|
|
2020
|
12274
|
10.8
|
60.0
|
29.2
|
1.23
|
|
2030
|
11522
|
9.7
|
58.5
|
31.8
|
1.24
|
|
2040
|
10570
|
9.3
|
54.2
|
36.5
|
1.25
|
|
2050
|
9515
|
8.6
|
51.8
|
39.6
|
1.26
|
|
2055
|
8993
|
8.4
|
51.1
|
40.5
|
1.26
|
Điều tra của Viện nghiên cứu quốc gia về vấn đề dân số và an sinh xã hội.
Ước tính tháng 12 năm 2006 (ước tính trung bình)
Tỉ lệ dân số theo nhóm tuổi không điều chỉnh để thành 100%
Năm 2007 là điều tra của Bộ tổng vụ
( 1 )Liên quan đến dân số Nhật Bản, cái nào không đúng?
１ Dân số Nhật Bản tăng đến năm 2004, nhưng sau đó sẽ bắt đầu giảm.
２ Nữ giới bắt đầu ra ngoài xã hội làm việc, nên số trẻ em giảm đi.
３ Tỉ lệ sinh của Nhật Bản tỉ lệ thuận với dân số.
４ Dân số trên 65 tuổi tiếp tục tăng, nhưng dân số dưới 64 tuổi tiếp tục giảm.
♦Nhìn vào biểu đồ và bảng biểu thì thấy là dân số liên tục giảm nhưng tỉ lệ sinh vào năm 2010 thì có giảm nhưng sau đó thì tăng nhẹ. Tỉ lệ thuận là khi cái này tăng (hoặc giảm) thì cái kia cũng tăng (hoặc giảm) theo.
Đáp án 3
( 2 )Dân số Nhật Bản được dự báo trong tương lai sẽ như thế nào?
１ Từ năm 2030 trở đi, dân số sẽ tăng mạnh do phụ nữ được tạo môi trường dễ sinh con.
２ Từ sau năm 2040, số người cao tuổi từ 65 tuổi trở lên sẽ chiếm phân nửa dân số.
３ Mặc dù dân số đang giảm, nhưng từ năm 2020 trở đi, tỉ lệ sinh sẽ tăng nhẹ, sau đó sẽ không có nhiều thay đổi.
４ Do nữ giới không đi làm mà sinh nhiều con khiến cho tỉ lệ sinh tăng, nên xã hội sẽ không bị già hóa.
♦減少しているものの、2020年以降、若干の増加が予想されている。その後、2055年まで大きな変化はなく、よこばいである
( 3 ) Dân số trong nhóm 15-64 tuổi năm 2007 là bao nhiêu người?
１ 83,050,500 người
２ 44,719,500 người
３ 8,305 người
４ 4,471 người
♦Năm 2007, nhóm tuổi 15-64 chiếm 65% trên tổng số 12777 vạn người, vậy nên 1 là lựa chọn phù hợp.
Đáp án 1
